Tek Perde, 1 Saat 40 Dakika - 13 yaş ve üzeri izleyici için uygundur.

Yazan: William SHAKESPEARE
Çeviren: Sabahattin EYÜBOĞLU
Uyarlayan: Özlem BELKIS
Yöneten: Barış ERDENK
Müzik: Gürkan ÇAKICI
Koreograf: Sibel ERDENK
Dekor Tasarım: Emre SATI
Kostüm Tasarım: Medina YAVUZ
Işık Tasarım: Kerem ÇETİNEL
Yönetmen Yard.: Mahide YUMBUL
Dramaturg: Sibel ARICAN
Oynayanlar: Ali EYİDOĞAN, H.Tolga TÜMER, Mert KIRLAK, Pınar BEKAROĞLU CIOTTA, Yalçın ÖZEN, Gonca YAKUT, Berkay GÖKÇEK
Konusu: Oyun, gücü elde etmek ve bunun da ötesinde gücü elde tutmak pahasına ödenen bedelleri ve yakıcı sonuçlarını farklı bir anlatım biçimi ile ele alıyor.

Eskişehir Şehir Tiyatroları ne zaman izlesem beni etkilemiştir. Macbeth için oraya gitmeyi düşünürken, Ankara' ya kadar gelmiş olmaları büyük bir fırsattı ve bu fırsatı kaçırmadığım için çok mutluyum. Macbeth  10-11 Mayıs tarihlerinde Cüneyt Gökçer Sahnesi’nde Ankaralı tiyatro severler ile buluştu. Sezonda izlediğim son oyun ve en beğendiğim oyun oldu. Yanlış saymadıysam 17 oyun ile sezonu bitirmiş oldum.

İzleyicilerin, William Shakespeare’in en önemli eserlerinden “Macbeth” in klasik versiyonundan biraz farklı görsel, işitsel, müzikal öğeler üzerinde yükselen; tempolu, danslı oldukça cesur ve yaratıcı bir Barış Erdenk yorumu ile çok etkileyici bir tiyatro akşamı yaşadığını düşünüyorum. Zaten selamlamada bitmeyen alkışlardan da oyunun çok beğenildiği anlaşılıyordu.

Oyun çok çalışılmış, emek verilmiş, oyuncuların performansı, aralarındaki uyum ve sinerji tatmin ediciydi. Kareografi, danslar ve müzikler o kadar etkileciydi ki verilen emek büyük alkışları ve takdiri kesinlikle hak ediyordu. Tam bir sanatsal şölen olduğunu söyleyebilirim.

1040-1057 dönemi, İskoçya' sında geçen,ilk gösterimini 1606 yılında yapan bu trajedi yüzyıllardır, dünyanın her yerinde farklı yorumlarla sahneleniyor. Güncelliğini hiç yitirmiyor çünkü insan yüzyıllardır değişmiyor, aynı güç düşkünlüğü, ihanet, güç zehirlenmesi, hırs, kıskançlık devam ediyor.

Bu; İyilerin kötü, kötülerin iyi olduğu, eski zamanlara ait bir hikaye... Bir kaç klasik replik ile sonlandıralım. 

Bol alkışlarımla tiyatrolu günler dilerim.

"Kimseler uyumasın artık. Macbeth uykuyu öldürdü!
Evet, masum uykuyu,
Kaygılar yumağını çözen uykuyu,
Her günkü hayatın ölümünü,
Yorgunlukları yıkayan suyu,
Yaralı canların merhemini.
Yüce tabiatın baş yemeği,
Hayat sofrasının cana can katan ziyafeti.''

"Kendini boşuna harcamış olur insan
dilediğine erer de sevinç duymazsa.

Yıktığın hayat kendininki olsun daha iyi,
yıkmakla kazandığın şey kuşkulu bir mutluluksa."

 

SHIRLEY VALENTINE - KONYA DT Büyük Oyunu
1 Perde - 1 saat 5 dakika
Yazan Willy Russell
Çeviren Ahmet Alpaslan Sağır
Yöneten Mustafa Uzman
OYUNCULAR: Shirley Valentine Bengisu Gürbüzer Doğru
OYUNUN KONUSU
Evlenmiş, iki çocuk yetiştirmiş Shirley Bradshow, hayatın gündelik akışına ve belirlenmiş kalıplarına kendini bırakarak kadın kimliğinden uzaklaşmıştır. Yaşamda kendi istediği hiçbir şeyi yapamadığını fark eden Shirley; kendini keşfetmek, kendisiyle yüzleşmek ve yeniden kendi olabilmek için, kocası Joe’nun tüm karşı çıkmalarına rağmen, en yakın arkadaşı Jane ile İtalya seyahatine çıkar. Görünürde İtalya’ya yapılan bu yolculuk aslında kendi içine yaptığı “Shirley Valentine“ olma çabasından başka bir şey değildir... 

Nisan ayı sonlarında Ankara Küçük Tiyatroda izlemiş olduğum sezon kapanışından bir önceki oyun Shirley Valentine oldu benim için.

Shirley Valentine çocuklarını büyütüp iş sahibi yapmış kırklı yaşlarında eşiyle yaşayan bir kadın. Yıllarca kendini evine, eşine, çocuklarına adamış, monotonluğun içerisinde kaybolmuş bir hayat sürdürürken arkadaşının ona bir tatil hediye etmesi ve tatile gitme fikri ile yaşama dönüyor, nabzı tekrar atmaya başlıyor diyebilirim. Yaşadığı uzun kararsızlıklıktan sonra gemileri yakıp tatile gitmeye karar verdiğinde artık onun aynı kişi kalamayacağını hissediyorsunuz. İki perde arasında hem dekor hem de karakter değişimi açısından Shirley' in yaşadığı fark çok net gözlemlenebiliyor.

Oyunu izlerken kendisi olabilmek, kendi hayatını, kendi yanlışlarını yapabilmek adına konfor alanını terk edebilen Shirley' e büyük hayranlık duyduğumu söyleyebilirim. Ve günümüzde bulunduğumuz sosyo kültürel ortamda kaç tane bu kararı verememiş bu cesareti gösterememiş Shirley Valentine var diye düşünmekten kendimi alamadığımı.

Tek kişilik performansta Bengisu Gürbüzer Doğru, muhteşemdi. Her duygusunu hissettim, büyük empati kurdum yarattığı karakterle bu sayede. Oyuna mizahi bir bakış kazandırılması daha keyifli izlenebilmesi açısından faydalı olmuş düşüncesindeyim.

OCAK - ANKARA DT Büyük Oyunu - 2 Perde - 2 saat 15 dakika
Yazan Turgut Özakman - Yöneten Mithat Erdemli
OYUNCULAR:
Safiye Zeynep Aytek
Tarık Çetin Azer Aras
Büyükanne Yasemin Karataş
Nihat M.Onur Kocabaş
Fazıl Cem Sel
Sevda Ezel Erkman
Özcan M.Burçak Kaya

Turgut Özakman: (1 Eylül 1930, Ankara-28 Eylül 2013, Ankara), Türk bürokrat, yazar ve avukat. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Köln Üniversitesi Tiyatro Bilimi Enstitüsü'ne devam ettikten sonra Devlet Tiyatrosu'na dramaturg olarak girdi. TRT'de Merkez Program Daire Başkanlığı, Genel Müdür Yardımcılığı; Devlet Tiyatrolarında Genel Müdür Başyardımcılığı ve 1983-1987 yılları arasında aynı kurumda genel müdürlük yaptı. 1988-1994 yılları arasında Radyo-Televizyon Yüksek Kurulunda üyelik ve başkan yardımcılığı görevlerinde bulundu. Uzun yıllar Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro bölümünde kadrolu öğretim görevlisi olarak çalıştı ve dramatik yazarlık dersleri verdi. 28 Eylül 1998'de, üstün hizmetleri nedeniyle Anadolu Üniversitesince, 2006 yılında Ege Üniversitesi'nce ve 2007 yılında, mezun olduğu ve uzun yıllar görev yaptığı Ankara Üniversitesince 'fahri doktor' unvanı verilen Özakman, sayısız esere imza attı. 2005 yılında piyasaya sürülen, 50 yıla yakın bir sürenin emeği olan ve Türk Kurtuluş Savaşı'nı romansı bir dille anlatan Şu Çılgın Türkler (Bilgi Yayınevi) adlı belgesel-romanı, Uğur Dündar'a göre cumhuriyet tarihinin en çok satan kitabı oldu.

Perde açıldığında; 60' lı yılların izleriyle dolu üç çocuklu emekçi bir işçi ailesinin mutfağındayız. Karakterler arasında en farklı olan büyükanne rolünde Yasemin Karataş. Elinde örgüsü koltuğunda ''Paşa sürgünden dönsün, görürsünüz siz'' ''Paşa bir yürürdü, mahnuzları çın-çın ederdi'' replikleriyle kendisi aramızda, aklı eski yalı konağı günlerinde kalmış, metnin en sempatik karakteri diye düşünüyorum. 

Köşeyi dönme projeleri hiç bitmeyen, ağır ekonomik güçlükler altında ezilen, çabuk sinirlenen, hatasını hiç kabul etmeyen geleneksel Türk tipi baba Tarık rolünde; Çetin Azer Aras oldukça başarılı. Kendisi televizyonda ve sahnede oldukça aşina olduğumuz bir sanatçı. 

Tüm ailenin sorumluluğunu taşımak zorunda kalmış yarı-baba, yarı abi, kendisini ailesine adamış ve bu uğurda hayallerinden vazgeçmiş, gitmek isteyen ama gidemeyen abi Fazıl rolünde Cem Sel iyi iş çıkarmıştı. 

Sorumsuz, eğlenceli, vur patlasın çal oynasın, hayat bir gündür o da bugündür düsturuyla, sahneye hep şiirlerle giren, yaşamayı çok ama çok seven ancak çalışmayı hiç sevmeyen, yine de sevimli abi Nihat rolü ile M.Onur Kocabaş, rolüne ve sahneye çok yakışmıştı.   

Küçük erkek kardeş, rol modeli olarak eğlenceli abiyi almış, diğer abiye mesafeli, ders çalışacağım diye her işten kaytaran, kayıp ergen çocuk Özcan rolü ile M.Burçak Kaya karakterin hakkını verdi.  

Evin tek kız çocuğu Sevda, ayağı aksadığı için herkesin ihtimamı ile korunmaya çalışılırken büsbütün eve hapsedilen, markete bile özel izinlerle gidebilen, dönem koşullarına da uygun olarak erkek egemenliğine mahkum bırakılan, koruyalım derken, korunaksız bırakılan Kara Sevda' yı Ezel Erkman, sakin, ölçülü, inandırıcı ve etkileyici bir şekilde oynadı.  

Tüm aileyi bir arada tutabilmek için durmadan didinen, herkese yetişmeye çalışan, hep güçlü, hep fedakar, hep sevgi dolu, herkesin nazını kahrını çeken, kendisine ait en ufacık bir düşü, bir zamanı olmayan hep veren hep veren, ancak kızı Sevda evden gidince hasta olup yataklara düşme hakkını kullanabilen geleneksel Türk tipi anne Safiye rolünde Zeynep Aytek hem rolün icrasında hem kadınların dramı anlamında göz doldurdu :)

İşte bu aile tüm güçlüklere rağmen, bir arada kalıp, yaşamı birlikte sırtlamayı ve sevgi ile birbirlerine sarılmayı seçtiler. Metin; bireysel olarak var olamamış aile bireylerinin birbirlerine tutunarak hayatta kalma çabalarına bir övgü. 

Pek çok izleyicinin çok beğeneceğini düşündüğüm, oyunculuk performansı, kurgusal akıcılık, mizah, dram, kostüm, dekor ve pek çok açıdan başarılı bulduğum bu oyunun bana fazla hitap etmediğini söylemek durumundayım. Bu noktada biraz 'sanat toplum içindir' tarafında buluyorum kendimi. Kadınlara, kız çocuklarına, engellilere bağımsız birer birey olma noktasında hiçbir çıkar yol göstermeyen; erkekleri ekonomik zorlukları göğüslemek için dışarıda yalnız; kadınları ev işlerini yapmak için içeride yalnız bırakan düşünceleri besleyen yapımları, sahnede daha az görmeyi istiyorum.

Tiyatro her zaman tiyatro her yerde...!

14. Ethos Ankara Uluslararası Tiyatro Fetivali kapsamında Yılmaz Güney Sahnesinde plansız bir şekilde dahil olduğum bir organizasyon ile izlediğim oldukça düşük beklentiler ile gidip, çok mutlu ayrıldığım bir sahne sanatı deneyimiydi benim için Silüet.  Bu festivalin 12. yapılırken 'Rulet' isimli bir oyun izlemiş ve büyük bir hayal kırıklığı yaşamıştım ancak Silüet' in bu anlamda düşüncelerimi değitirdiğini söyleyebilirim. 

'Ethos' un bir açılımı olduğunu düşünüp araştırdım ancak kelime anlamı ile kullanışmış festivalde ve belki benim gibi merak edenler olabileceğini düşündüğüm için açıklamak istedim. Ethos (Yunanca:"Alışkanlık, gelenek, örf, adet, karakter") bir toplum ya da bir kişinin geleneksel anlamdaki eğilimi ve duruşu. Bu durumda festivali ''14. Geleneksel Ankara Uluslarlarası Tiyatro Festivali'' olarak da düşünebiliriz.

Silüete gelince; Oyun künyesinde 'Yazan-Yöneten-Oynayan: Tuğba Eskicioğlu Yardımcı' olduğunu görünce çok hoşlandığımı söyleyemem bu durumdan. Ancak oyun başladıktan çok kısa bir süre sonra künyeyi yanlış okuduğumu anladım. Bu bir pantomim performansıydı.

Charlie Chaplin ve Laurel ve Hardy dışında çok örneğini görmediğim bu sanatın sahnede başarılı bir örneğini görmek oldukça heyecan vericiydi benim için.

Oyuncumuzu tanıyalım: 1990 doğumlu Tuğba Eskicioğlu Yardımcı, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Pantomim bölümünden mezun olmuş. Eğitim kurumlarında drama ve pantomim dersleri vermekte; 10 yıldır tiyatro, pantomim ve dans topluluklarında oyuncu ve performans unvanlarıyla sahne almaya devam etmektedir. 

Oyun; performans başlangıcında ağaçtan kopardığı elmayı yiyerek cennetten kovulan Havva' nın dünyaya gelişinden başlayarak, yeryüzünde 'kadın' olarak var olmaya çalışan insan figrünün çağlar boyunca geçirdiği evrimi anlatıyor. Gösterinin bende bıraktığı iz; doğuran, üreten, çalışan kadının her çağda maruz kaldığı şiddet odaklıydı. Kadın nesiller boyunca mağaradan, plazaya geçtiği süreçte geldiği noktada hala şiddete maruz kalıyordu. Anlatı, çözüm üretmeyen sadece olanı gözler önüne seren yönü ile bende bazı boşluklar ve çaresizlik hissi bıraktı. Ancak pantomim sanatı anlamında gerçekten oldukça başarılı bulduğumu ve izlediğime çok memnun olduğumu söylemek istiyorum. 

Kostüm tasarımı ve değişimleri konusunda çok efektif bir çalışmaydı. Bu anlamda bir vurgu gerekiyor bence... Ve özellikle sanatçının sağ tarafının tamamen kadın, son tarafının tamamen erkek olduğu; tek bedende iki farklı cinsin birbiri ile mücadele ettiği sahneler çok etkileyiciydi. 

Sahnede farklı deneyimler iyidir.

Perde inmesin, sahne sanatları bitmesin...!

Eğer beni birazcık sevseydin, bu kadar surat asmaz o anahtarları neden sakladığımı anlardın. Seni ne kadar düşündüğümü, hedeflerinden şaşma diye, kendine güvenin gelsin diye ne çileler çektiğimi bilirdin. Ben istemiyor muyum sanıyorsun çayın yanında bisküvi yemeyi, kahvenin yanında çikolata götürmeyi? Ama sırf senin canın istemesin, verdiğin üç kiloyu da geri alma diye bir bahane bulup Şükran' da yiyorum kalorili şeyleri... Ah ne güzel gidiyordun o göbeğin biraz inmiş bu sefer zayıflayacağına kanaat getirmiştim ama yine olmadı Necmi. Yine bozdun diyeti... Yüzüne vursam katılmak önemliydi hanım, dersin yine kesin...

Hayır kafana takmasan, kendini üzmesen boş ver diyeceğim, ben seni her türlü severim ama bu sefer sağlığın söz konusu. Ne dedi doktor en az on beş kilo dedi. Ah şu boğazını azıcık tutsan verivereceksin hepsini ama şimdi doğruya doğru iştahının da maşallahı var Necmi... Gücenme ama sen diyet yaparken de kilo alabilme özelliğine sahipsin Necmi. Senin gönlüne göre bir rejim bulabilmek de zor, makarnası olacak, kebabı olacak, tatlısı olacak içinde ayol öyle rejimi kim kaybetmiş de sen bulasın Necmiciğim. Sen diyete başlamadan daha ödül günlerinin pazarlığını yapıyorsun, yeşillik yazan yerde fıstıklı baklava yiyorsun, kan şekerin dakika başı düşüyor, bak bu işin şakası yok, son şişmanlık fayda etmez sonra demedi deme Necmi.

Sana bir tavsiye vereceğim bak kulağına küpe olsun; her ölümü gör ye, dediklerinde yersen kilo veremezsin. Merak etme öyle diyenlerin hiç biri de ölmüyor Necmi. Bunun türlü bahaneleri var; midem ekşiyor dersin, alırsın tabağına çaktırmadan yemezsin bunları kaç kere konuştuk. Kusura bakma yeri gelmişken söyleyeceğim senin özel günlerin de hiç bitmiyor Necmi, her maç olduğunda çok önemli bir gece oluveriyor o gece sonra gelsin cipsler, patlamış mısırlar... Şükranlarda gitmek mi zor kalmak mı zor diye tartışırlarken senin herkesin içinde 'kilo vermek zor' dediğini de unutamadım Necmi. Böyle gözünde büyütürsen zor tabi kilo vermek ama artık sabrım kalmadı, ya sen diyeti bırakacaksın ya ben seni Necmi. Hazırladığım diyet salatalara zayi olmasın diye mayonez sıkmak zorunda kalmaktan bıktım artık, bu böyle gitmez Necmi. 

Ne dedi diyetisyen hanım, bunun matematiği var dedi. Aldığın kalori harcadığından az olmazsa bu iş olmaz dedi. Hadi boğazını tutamadın bari biraz hareketi artır. Sana mantı açacağım desem kırk takla atarsın ama aldığın verdiğini götürür bir işe yaramaz. Doktor hanım en maliyetsiz spor koşmak dedi ama sen hayallerinin peşinden bile koşmuyorsun ki Necmi. Spor programı izlemek spor yapmanın onda biri kadar kalori harcatsaydı sen tığ gibi olurdun. Her şınavdan sonra tartıya çıkıp kilo vermiş miyim diye bakıyorsun farkında mısın Necmi. Aslında ben biraz anladıysam bu işin sırrı galiba yemek yerine besin demek, önce kafanda bitirmelisin yemekleri. Onlar sadece besin, yemek değil Necmi. 

Evet kabul ediyorum buzdolabının anahtarını ben sakladım ama sor bakalım neden sakladım. Kendimi düşündüğüm için mi? Sarmalar ertesi güne kalsın da Şükran' lardaki güne götüreyim diye mi? -Hayır Necmi... Senin için sakladım. Başka çare bulamadım ve nefsin ile senin aranda bir bariyer olsun istedim. Şimdi bana kızıyorsun biliyorum ama biraz da beni düşün artık dayanacak gücüm kalmadı Necmi. Yoksa bir tencere sarmanın lafı mı olur, asma artık suratını, bak anahtarlar da burada, feda olsun Necmime...